Θεραπεία Ζεύγους
Η φύση του ανθρώπου εμφορείται , κατά τον πατέρα της ψυχανάλυσης S. Freud , από την δύο βασικές ενστικτώδεις ανάγκες , την επιβίωση και την αναπαραγωγή . Ο γάμος αλλά και οι στενές ερωτικο-συντροφικές σχέσεις που εμπλέκονται σε αυτόν , συνυφαίνουν τους πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδομείται η ανθρώπινη ζωή επί του συνόλου , καθώς εκεί ενεργοποιούνται τα ένστικτα που μας κατευθύνουν και αναβιώνονται όλα τα αισθήματα που φέρουμε , από τα πρώιμα παιδικά χρόνια , και αποζητούν ικανοποίηση .
Ως αγελαίο όν , ο άνθρωπος ρέπει στην σύναψη στενών διαπροσωπικών σχέσεων , στις οποίες και εναποθέτει την ικανοποίηση των αναγκών και επιθυμιών που κουβαλά ο ψυχισμός του .
Η σχέση με την μητέρα ( τροφό – κύριο φροντιστή ) είναι η πρώτη και πρότυπος σχέση η οποία θα καθορίσει την εξέλιξη και την δυναμική των σχέσεων που θα δημιουργήσει μετέπειτα στην πορεία της ζωής του ως ενήλικας . Το σενάριο της ζωής , όπως λέει ο Μ. Γιωσαφάτ , γράφεται τον πρώτο χρόνο ζωής . Ως ενήλικας θα επιλέξει έναν σύντροφο με τον οποίο θα τείνει να επαναλαμβάνει το μοτίβο της αλληλεπίδρασης , που έχει αποτυπωθεί εσωψυχικά , από την σχέση με τη μητέρα και ενυπάρχει απωθημένο στα άδυτα του ασυνειδήτου .Εν συνεχεία και εν αγνοία του , θα επιδιώξει να μεταβιβάσει τις προσδοκίες που είχε από την μητέρα , στις οποίες εκείνη ενδεχομένως δεν ανταποκρίθηκε , στον σύντροφο αποζητώντας το βίωμα μιας επανόρθωσης . Λειτουργώντας με έναν τρόπο λανθάνον , υπόγειο και ασυνείδητο καλείται ο σύντροφος επιλογής , να μας προσφέρει αυτό που ο ψυχισμός μας ορίζει ως ικανοποίηση και ευχαρίστηση , κάτι απόλυτα προσωπικό και δύσβατο ακόμα και σε εμάς τους ίδιους . Επί της ουσίας ζητάμε συχνά να μας προσφερθεί κάτι , το οποίο και εμείς οι ίδιοι αγνοούμε . Και έτσι ο σύντροφος τον οποίο αρχικά επιλέξαμε , διότι σε εκείνον αφουγκραστήκαμε κάτι γνώριμο , κάτι οικείο και σαγηνευτικό μετατρέπεται σε ον που χρήζει μεταμορφώσεως . Εκεί παρατηρούμε , την επιθυμία του ανθρώπου , να λειτουργήσει ως ο γλύπτης Πυγμαλίων , ο οποίος σύμφωνα με το μύθο , δημιούργησε ένα γλυπτό , στο οποίο αποτύπωσε όλη την έννοια της σαγήνης , με αποτέλεσμα να το ερωτευθεί σφόδρα ώστε να παρακαλά για την ενσάρκωση του σε ον ανθρώπινο . Παραθέτω αυτόν τον μύθο , για να υπογραμμίσω πως αυτή μας η ανάγκη να κατέχουμε έναν σύντροφο που ανταποκρίνεται ιδανικά σε όλες μας τις επιθυμίες απέχει από το δυνατό , όσο ο ίδιος ο μύθος από την πραγματικότητα .
Η σχέση με την μητέρα ( τροφό – κύριο φροντιστή ) είναι η πρώτη και πρότυπος σχέση η οποία θα καθορίσει την εξέλιξη και την δυναμική των σχέσεων που θα δημιουργήσει μετέπειτα στην πορεία της ζωής του ως ενήλικας . Το σενάριο της ζωής , όπως λέει ο Μ. Γιωσαφάτ , γράφεται τον πρώτο χρόνο ζωής . Ως ενήλικας θα επιλέξει έναν σύντροφο με τον οποίο θα τείνει να επαναλαμβάνει το μοτίβο της αλληλεπίδρασης , που έχει αποτυπωθεί εσωψυχικά , από την σχέση με τη μητέρα και ενυπάρχει απωθημένο στα άδυτα του ασυνειδήτου .Εν συνεχεία και εν αγνοία του , θα επιδιώξει να μεταβιβάσει τις προσδοκίες που είχε από την μητέρα , στις οποίες εκείνη ενδεχομένως δεν ανταποκρίθηκε , στον σύντροφο αποζητώντας το βίωμα μιας επανόρθωσης . Λειτουργώντας με έναν τρόπο λανθάνον , υπόγειο και ασυνείδητο καλείται ο σύντροφος επιλογής , να μας προσφέρει αυτό που ο ψυχισμός μας ορίζει ως ικανοποίηση και ευχαρίστηση , κάτι απόλυτα προσωπικό και δύσβατο ακόμα και σε εμάς τους ίδιους . Επί της ουσίας ζητάμε συχνά να μας προσφερθεί κάτι , το οποίο και εμείς οι ίδιοι αγνοούμε . Και έτσι ο σύντροφος τον οποίο αρχικά επιλέξαμε , διότι σε εκείνον αφουγκραστήκαμε κάτι γνώριμο , κάτι οικείο και σαγηνευτικό μετατρέπεται σε ον που χρήζει μεταμορφώσεως . Εκεί παρατηρούμε , την επιθυμία του ανθρώπου , να λειτουργήσει ως ο γλύπτης Πυγμαλίων , ο οποίος σύμφωνα με το μύθο , δημιούργησε ένα γλυπτό , στο οποίο αποτύπωσε όλη την έννοια της σαγήνης , με αποτέλεσμα να το ερωτευθεί σφόδρα ώστε να παρακαλά για την ενσάρκωση του σε ον ανθρώπινο . Παραθέτω αυτόν τον μύθο , για να υπογραμμίσω πως αυτή μας η ανάγκη να κατέχουμε έναν σύντροφο που ανταποκρίνεται ιδανικά σε όλες μας τις επιθυμίες απέχει από το δυνατό , όσο ο ίδιος ο μύθος από την πραγματικότητα .
Πέρα όμως από τα ουτοπικά ιδανικά , αυτό που αναπόφευκτα συμβαίνει στις στενές συντροφικές σχέσεις , είναι η εκατέρωθεν προβολή των αρνητικών χαρακτηριστικών που έχουν απορριφθεί και βιώνονται άλλοτε ενοχικά , άλλοτε απειλητικά , στον άλλο σύντροφο και είναι εκείνα που πυροδοτούν την μάχη του ενός ενάντια του άλλο ( J. Farco , 2008) . Ο ένας δηλαδή βάλλει κατά του άλλου , για κάτι που αφορά στον ίδιο και αρνείται να δεχτεί ως δικό του . Τα χαρακτηριστικά για τα οποία γίνεται λόγος , σχετίζονται με τις εσωτερικές συγκρούσεις του ατόμου , και εκπορεύονται από την οικογένεια προέλευσης , έχουν ενδοβληθεί και έρχονται στην επιφάνεια καθορίζοντας την οικογένεια που δημιουργεί αργότερα το άτομο .
Η θεραπεία ζεύγους υπό το ψυχαναλυτικό πρίσμα , είναι μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία , η οποία εστιάσει στην δυναμική της σχέσης που αναπτύσουν οι σύντροφοι , αναγνωρίζοντας ότι κάθε ένας εκ των δύο , αποτελεί ένα μέρος από ένα διαφορετικό όλον , το οποίο και εκείνο με τη σειρά ένα μέρος που απαρτίζει ένα άλλο όλον . Στόχος της θεραπευτικής παρέμβασης είναι η κατανόηση και αποσαφήνιση των ιδιαίτερων μοτίβων συμπεριφοράς που υιοθετεί ο ένας απέναντι στον άλλον , και παρεισφρέουν στην συνδιαλλαγή τους , διαμορφώνοντας την ενεστώσα δυναμική . Με την κατανόηση του τρόπου με τον οποίον σχετίζονται , οι σύντροφοι δύναται να βελτιώσουν την επικοινωνιακή τους λειτουργία , να αποκτήσουν νέα ενόραση της προβληματικής τους και να δημιουργήσουν πρόσφορο έδαφος για την επεξεργασία οποιασδήποτε εξελικτικής πορείας αποφασίσουν ως ζευγάρι να ακολουθήσουν . Δίνεται επίσης η ευκαιρία , να αντιληφθεί ουσιαστικά και εν τω βάθει ο ένας τον άλλον , να ειδωθούν ανομολόγητα αισθήματα , φόβοι και αγωνίες με στόχο να καταφέρνει ο ένας να αφουγκράζεται τις ανάγκες του άλλου , δημιουργώντας στέρεες βάσεις για μια ικανοποιητική διαπροσωπική σχέση που χαρακτηρίζεται από ισορροπία και αρμονία .
